മനുസ്മൃതിയുടെ സ്ഥാനം :

ആർഷ സംസ്കാരത്തിൽ മനുസ്മൃതിക്ക് എത്രകണ്ട് പ്രാധാന്യം ഉണ്ട് എന്ന് മനസ്സിലാകണമെങ്കിൽ ഭാരതത്തിലെ ആദ്ധ്യാത്മിക-ദാർശനിക ഗ്രന്ഥങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഒരു ഏകദേശരൂപം ഉണ്ടായിരിക്കേണ്ടത് ആവശ്യമാണ്. അല്ലെങ്കിൽ മനുസ്മൃതിയാണ് ഭാരതീയ സംസ്കൃതിയുടെ ആധാരശില എന്ന് തെറ്റിദ്ധരിക്കാനിടയുണ്ട്.

വേദങ്ങൾ:
വേദസംഹിതകളെ പൊതുവായി നാലായി തിരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഋഗ്വേദം, യജുർവ്വേദം, സാമവേദം, അഥർവ്വവേദം എന്നിങ്ങനെയാണ് അവ അറിയപ്പെടുന്നത്.

ഋഗ്വേദം:
വേദങ്ങളിലെ പ്രമുഖസ്ഥാനം ഋഗ്വേദത്തിനാണ്. 10,552 വരികൾ 64 അദ്ധ്യായങ്ങളിലായി ചിട്ടപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു.
യജുർവ്വേദം:
ഇതിൽ ശുക്ലയജുർവ്വേദം എന്ന പദ്യങ്ങൾ മാത്രമുള്ളതും, കൃഷ്ണയജുർവ്വേദം എന്ന പദ്യവും ഗദ്യവും കൂടിച്ചേർന്നതുമായ രണ്ട് വിഭാഗങ്ങൾ ഉണ്ട്.
സാമവേദം:
ഋഗ്വേദമന്ത്രവും യജുർവ്വേദമന്ത്രവും ദേവന്മാരെ സന്തോഷിപ്പിക്കാൻ വേണ്ടി യാഗസമയത്ത് ചൊല്ലാനായി സാമഗാനരൂപത്തിൽ ചിട്ടപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു.
ഈ മൂന്ന് വേദങ്ങളും ആത്മീയ കാര്യങ്ങൾക്ക് പ്രാധാന്യം കൊടുത്തിട്ടുള്ളതുകൊണ്ട് ‘വേദത്രയം’ എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു.
അഥർവ്വവേദം:
വ്യക്തിപരവും സാമൂഹികവുമായ കാര്യങ്ങൾ പ്രതിപാദിക്കുന്ന ഗ്രന്ഥമാണ് ഇത്. ഇതിൽ രോഗചികിത്സ, കൃഷി, ഗോസംരക്ഷണം, തുടങ്ങിയ ഭൌതിക കാര്യങ്ങളാണ് വിവരിക്കുന്നത്. കൂടാതെ രാജ്യകാര്യങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച് - രാജാധികാരം, ശത്രുനാശനം, വിജയം തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങളും വിവരിക്കുന്നു.

ബ്രാഹ്മണങ്ങൾ:
ഗദ്യരൂപത്തിൽ എഴുതിയിട്ടുള്ള വേദമന്ത്രങ്ങളിലെ ക്രിയാഭാഗങ്ങളാണ് ബ്രാഹ്മണങ്ങൾ.

ആരണ്യകം:
ഗ്രഹസ്ഥാശ്രമം കഴിഞ്ഞ് വാനപ്രസ്ഥ കാലഘട്ടത്തിൽ യാഗങ്ങൾ നടത്തുമ്പോൾ അവിടത്തെ പരിമിതികൾക്കനുസരിച്ച് എങ്ങിനെ യാഗങ്ങൾ നടത്താം എന്ന് അതിൽ വിവരിക്കുന്നു.

ഉപനിഷത്തുക്കൾ:
ബ്രഹ്മജ്ഞാനം നൽകുകയെന്ന ഒരേ ഒരു ലക്ഷ്യത്തോടെ രചിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന ഉൽകൃഷ്ടകൃതികളാണ് ഉപനിഷത്തുക്കൾ
പ്രധാനമായ 108 ഉപനിഷത്തുക്കൾ ഉണ്ട്. അതിൽ തന്നെ അതിപ്രധാനമായ 10 ഉപനിഷത്തുക്കളെ ദശോപനിഷത്തുക്കൾ എന്നു പറയുന്നു.
ബ്രഹ്മസൂത്രം :
ബ്രഹ്മസൂത്രത്തിന്റെ ആധാരശിലകൾ ഉപനിഷത്തുക്കൾ ആണ്. ദുർഗ്രഹരചനാരീതിയിലുള്ള ഉപനിഷത്തുക്കളെ മനസ്സിലാക്കുന്നതിനും അവയുടെ ആത്യന്തികസന്ദേസങ്ങൾ വേർതിരിച്ചെടുത്തു വ്യഖ്യാനിക്കുന്നതിനും ബ്രഹ്മസൂത്രത്തിന്റെ രചനയിലൂടെയാണ് സാധിച്ചത്.

പുരാണങ്ങൾ:
ധാർമ്മികമൂല്യങ്ങൾ ഒരു വ്യക്തിയിൽ നിന്ന് തലമുറകളിലേയ്ക്ക് പകർന്നുകൊടുക്കുക എന്ന ഉദ്ദേശത്തോടെ എഴുതപ്പെട്ട കൃതികളാണ് പുരാണങ്ങൾ. 18 പുരാണങ്ങളും 18 ഉപപുരാണങ്ങളും ഉണ്ട്.

ഇതിഹാസങ്ങൾ:
രാമായണവും മഹാഭാരതവും ആണ് ഇതിഹാസങ്ങൾ. രാമായണം ആദ്യകാവ്യം എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു. അന്നോളം നിലവിലുള്ള ധർമ്മശാസ്ത്രങ്ങളുടെ പ്രായോഗിക വശങ്ങൾ ജീവിതത്തിലൂടെ നമുക്ക് കാണിച്ചുതരികയാണ് അവതാരങ്ങളെന്നു വിശ്വസിക്കുന്ന രാമനും കൃഷ്ണനും.

ദർശനങ്ങൾ:
ന്യായശാസ്ത്രം (ഗൌതമമഹർഷി), വൈശേഷികം (കണാദമഹർഷി), സാംഖ്യദർശനം (കപിലമഹർഷി), യോഗശാസ്ത്രം (പതഞ്ജലി), മീമാംസ (ജൈമിനി), വേദാന്തം (ബാദരായണൻ). ഇവ ഷഡ്‌ദർശനങ്ങൾ എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു.

വേദാംഗങ്ങൾ:
വേദാംഗങ്ങളെ 6 വിഭാഗങ്ങളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു. (ശിക്ഷാഗ്രന്ഥങ്ങൾ, നിരുക്തം, വ്യാകരണം, ഛന്ദശാസ്ത്രം, കല്പശാസ്ത്രം, ജ്യോതിഷം.)


ശിക്ഷാഗ്രന്ഥങ്ങൾ, നിരുക്തം, വ്യാകരണം, ഛന്ദശാസ്ത്രം:
വേദത്തിലെ ശ്ലോകങ്ങളെ, വാക്കുകളെ, അക്ഷരങ്ങളെ തമ്മിൽ ചേർക്കുമ്പോഴുള്ള നിയമങ്ങൾ എപ്രകാരമാണ് സാഹിത്യത്തെ സമ്പുഷ്ടമാക്കുന്നത് എന്ന് കാണിക്കുന്ന അതിപ്രധാനമായ ഗ്രന്ഥസമുച്ചയങ്ങളാണ് ഇവയെല്ലാം.

കല്പശാസ്ത്രം:
ഓരോ വ്യക്തിയും അനുഷ്ഠിക്കേണ്ടതായ ആചാരങ്ങളെക്കുറിച്ചും യാഗകർമ്മങ്ങളെക്കുറിച്ചും ഒരു രാജ്യത്തിലെ ധാർമ്മിക നിയമങ്ങളെക്കുറിച്ചും വിശദമാക്കുന്നു. ശ്രൌതസൂത്രം, ശുൽബസൂത്രം, ഗൃഹ്യസൂത്രം, ധർമ്മസൂത്രം എന്നിങ്ങനെ നാല് പ്രധാന ഭാഗങ്ങളുള്ള ഗ്രന്ഥസമുച്ചയത്തിനെ കല്പശാസ്ത്രം എന്നു പറയുന്നു. (ഉദാ : ആപസ്തംബ ശ്രൌതസൂത്രം, ആപസ്തംബ ശൂൽബസുത്രം, ആപസ്തംബ ഗൃഹ്യസൂത്രം, ആപസ്തംബ ധർമ്മസൂത്രം എന്നിവ ചേർന്ന ‘ആപസ്തംബ കല്പശാസ്ത്രം’ )
ഇതിൽ ആപസ്തംബ/ഗൌതമ/വസിഷ്ഠ/ബൌദ്ധായന-കല്പശാസ്ത്രം പ്രാധാന്യമർഹിക്കുന്നു.

ശ്രൌതസൂത്രം:
അശ്വമേധയാഗം, പുത്രകാമേഷ്ടിയാഗം,അതിരാത്രയാഗം, സോമയാഗം തുടങ്ങിയ യാഗകർമ്മങ്ങൾ എപ്രകാരമാണ് നടത്തേണ്ടത് എന്നും, അതിനുവേണ്ട മന്ത്രതന്ത്രാദികളും ചേർത്തു വിശദീകരിക്കുന്ന ഗ്രന്ഥമാണ് ശ്രൌതസൂത്രം.
ശുൽബസൂത്രം:
യാഗകർമ്മങ്ങൽക്കുവേണ്ടി തയ്യറാക്കുന്ന സ്ഥലത്തിന്റെയും യാഗകുണ്ഡത്തിന്റെയും യാഗശാലയുടെയും അളവുകളെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങൾ ഉള്ള ഗ്രന്ഥഭാഗത്തിനെ ശുൽബസൂത്രം എന്നു പറയുന്നു.
ഗൃഹ്യസൂത്രം :
ഒരു ഗൃഹസ്ഥൻ വിവാഹത്തിനുശേഷം അനുഷ്ഠിക്കേണ്ട സമഗ്രമായ യജ്ഞകർമ്മങ്ങൾ, ആചാരങ്ങൾ എന്നിവ ഇതിൽ വിവരിക്കുന്നു.
ധർമ്മസൂത്രം :
ഒരു രാജ്യത്ത് ധാർമ്മികമൂല്യങ്ങൾ നിലനിർത്താൻ ആചരിക്കേണ്ട എല്ലാവിധ ധാർമ്മിക നിയമങ്ങളും വിവരിക്കുന്നതാണ് ധർമ്മസൂത്രങ്ങൾ. വ്യക്തികളുടെ ജീവിതത്തിൽ ജനനം മുതൽ മരണം വരെ അനുഷ്ഠിക്കേണ്ട ധർമ്മങ്ങളെക്കുറിച്ചും ഇതിൽ പ്രതിപാദിക്കുന്നുണ്ട്. ഈ ധർമ്മസൂത്രങ്ങൾ ‘സ്മൃതികൾ’ എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു.
യാജ്ഞവൽക്യസ്മൃതി, വിഷ്ണുസ്മൃതി, വ്യാസസ്മൃതി, വസിഷ്ഠസ്മൃതി, കാത്ത്യായനസ്മൃതി, മനുസ്മൃതി തുടങ്ങിയവ കൂടാതെ സ്വതന്ത്ര സ്വഭാവമുള്ള അനേകം ധർമ്മസൂത്രങ്ങളും എഴുതപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
ജോതിഷം :
ഇതിലെ പ്രധാന ഭാഗം ഗണിതമാണ്. അതിൽ അസ്ടോണമി എന്ന ഗോളശാസ്ത്രവും കാലക്രിയാഭാഗവും ഉൾപ്പെടുന്നു. ജോതിശാസ്ത്രം എന്ന ഗണിത വിഭാഗത്തിൽ അന്ധവിശ്വാസം തീരെയില്ല. പക്ഷെ നിമിത്തം, പ്രശ്നം, ജാതകം തുടങ്ങിയ ഭാഗങ്ങൾ വിശ്വസിക്കണോ തള്ളിക്കളയണോ എന്ന് ഓരോരുത്തർക്കും തീരുമാനിക്കാവുന്നതാണ്. ഭാവിപ്രവചങ്ങൾ ശരിയോ തെറ്റോ എന്ന് കണ്ടുപിടിക്കാൻ വേറെ മാർഗ്ഗങ്ങൾ ഒന്നും ഇല്ലാത്തതുകൊണ്ട് നന്മയുടെയോ ശരിയുടെയോ എന്തെങ്കിലും ഭാഗങ്ങൾ ഉണ്ടെങ്കിൽ അത് സ്വീകരിക്കാവുന്നതാണ്.
ഉപവേദങ്ങൾ :
ധനുർവ്വേദം, ഗന്ധർവ്വവേദം, ആയുർവ്വേദം, സ്ഥാപത്യവേദം (തച്ചുശാസ്ത്രം) തുടങ്ങിയവ അതിൽ പെടുന്നു.

(അവലംബം : www.iish.org)